مراکش کشوری است با نظام مشروطهی سلطنتی و پادشاه آن قدرت نسبتاً بالایی را در اختیار دارد. در سال 1996 قانون اساسی کشور مورد تجدیدنظر قرار گرفت و مغرب دارای دو مجلس قانونگذاری (مجلس ملی و مجلس سنا) شد اما قدرت انحلال مجلسهای مزبور همچنان در اختیار پادشاه باقی ماند. پادشاه، فرماندهی ارتش و نیرویهای مسلح کشور را هم بر عهده دارد. نظام مشروطهی سلطنتی خود گویای رویکرد حکومت بر مبنای سنت در این کشور است.
شرق: خیزابی که تاکنون سه دیکتاتور خاورمیانه را از اریکه قدرت به زیر کشیده است گویی سر بازایستادن ندارد. در آستانهی تابستان، نسیم بهار عربی به مغرب هم رسید و یک هفته پس از قتل جوان معترض مراکشی به دست نیروهای امنیتی، هزاران نفر به خیابانها آمدند تا به سوگواری هموطن از دست رفته خود بنشینند.
مراکش چون درختی است که ریشههایش در آفریقاست اما برگهایش در اروپا نفس میکشد؛ این تصویری است که سلطان حسن دوم (1999-1929) برای توصیف کشوری که از یک سو بسیار سنتی و از سوی دیگر در دل دنیای مدرن جای دارد، به کار برد. اما این بار گویا مغربیهایی که شاید بتوان گفت بیشترین وجه اشتراک شان با کشورهای عرب زبان شان بود و به کشورهایی چون همسایگان اروپایی خود چون اسپانیا و پرتغال شباهت داده میشدند در دسته مشابه با جنبشهای هم زبان خود قرار گرفتهاند، کما اینکه انقلابهای مردمی در تونس که آغازگر مسیر انقلابهای عرب منطقه خاورمیانه بود با خودسوزی یک جوان رقم خورد. محمد بوعزیزی کشته و حکومت بن علی سرنگون شد.
این بار هم هزاران جوان مراکشی در خیابا نهای دو شهر بزرگ این کشور گردهم آمدند. معترضان مراکشی روز دوشنبه در حالی که به سمت ساختمان پارلمان این کشور حرکت میکردند، فریاد میزنند آزادی، آزادی، ما صلح میخواهیم.
به گزارش رویترز، تعداد مردمی که روز گذشته به خیابانها ریختند 60 هزار نفر تخمین زده شده است. گردهمایی مخالفان دولت که خواستار اصلاحات سیاسی در این کشور هستند، در اعتراض به مرگ یک مرد جوان در جریان سرکوب تظاهرات هفتگی مخالفان، ابعاد تازهای به خود گرفته است. مخالفان این بار در اعتراض به مرگ کمال عماری ۳۰ساله، یکی از اعضای گروه «عدل و الإحسان» که شناختهشدهترین گروه اسلامی مراکش است دوشنبه در خیابانهای پایتخت این کشور گردهم آمدند.
این مرد جوان که کمال عماری نام داشت هفته گذشته در شهر «آسفی» مورد ضرب و شتم ماموران امنیتی قرار گرفت که قصد داشتند جمعیت را متفرق کنند. این جوان ۳۰ساله به دلیل شدت ضربات باتوم جان سپرد. گفته شده است که در جریان اعتراضات مردمی اخیر، هفت نیروی امنیتی مراکشی کمال عماری را مورد ضرب و شتم قرار دادند و شدت ضربات به حدی بود که او بعد از چند روز درگذشت. بسیاری از اماکن تجاری در مراکش روز یکشنبه بسته بود و در این شهر عزای عمومی اعلام شد. در مراسم تشییع این جوان مراکشی بسیاری از گروههای چپ گرا، معاون رییس جمعیت حقوق بشر مراکش و دیگر مسوولان و فعالان این کشور حضور داشتند.
علاوه بر رباط، شهر کازابلانکا، یکی دیگر از شهرهای بزرگ و توریستی مراکش نیز دوشنبه شاهد گردهمایی صدها نفر از مخالفان دولت شد. بسیاری از تظاهرکنندگان از شهرهای الجدیده، اغادیر، مراکش، رباط، محمدیه و دیگر شهرهای مجاور به سمت شهر آسفی، شهری که در آن، این جوان کشته شده بود، حرکت کردند. بر خلاف گذشته نیروهای امنیتی تاکنون دخالتی در متفرق کردن گردهماییهای این دو شهر نداشتند. این درحالی است که پیش از این، پس از مرگ این جوان مغربی مقامات محلی در شهر آسفی با قاطعیت اعلام کردند که خبر کشته شدن جوان مغربی صحت ندارد و وی بر اثر حمله قلبی و ایست تنفسی که ناشی از بیماری ریوی بوده، کشته شده است.
اعتراضات مردمی مخالفان دولت مراکش از ۲۰فوریه همزمان با اوج گیری ناآرامیهای منطقه آغاز شده است. از آن تاریخ به بعد، با وجود سرکوب شدید تظاهرکنندگان، مخالفان که خود را جنبش ۲۰ فوریه مینامند هر هفته، یکشنبهها دست به تظاهرات میزنند. منتقدان دولت مراکش خواستار اصلاحات سیاسی هستند و اقدامات پادشاه را کافی نمیدانند.
حامیان جنش ۲۰ فوریه در مراکش، خواستار اصلاحات سیاسی در این کشور هستند. پادشاه مراکش در واکنش به نخستین تظاهرات مردمی وعده داده بود ساختار سیاسی کشور را اصلاح خواهد کرد. بنابراین وعده قرار است تا اواسط ژوئن کمیسیونی برای اصلاح قانون اساسی تشکیل شود. پادشاه مراکش برای جلب رضایت مخالفان همچنین اعلام کرده است که زندانیان سیاسی را نیز عفو خواهد کرد. با این حال منتقدان، اقدامات پادشاه مراکش را کافی نمیدانند. به گفته منابع آگاه، بیش از 80 تظاهرات در راستای درخواست برای تغییر در مراکش برگزار شده است. شمار زیادی از تحلیل گران معتقدند که میتوان به دنبال ادامه اعتراضات مردمی در مغرب منتظر حادثهای مشابه با آنچه در ماههای اخیر میان اعراب خاورمیانه روی داده است، بود.
نظرات